<h1>Rayuwar Farko da Kalubalen Imam Al-Busiri: Daga Ƙuruciya Zuwa Masarautar Kalma</h1><p>Imam Al-Busiri ba ya daga cikin waɗanda suka taso da gata ko tsananin wadata. A'a, rayuwarsa ta ƙuruciya ta kasance cike da ƙalubale, wulakanci, da gwagwarmayar rayuwa. Amma irin hazakar da Allah Ya zuba masa, da sadaukarwarsa ga karatu da addini, ya ja hankalin al'umma da malamai har ya zama jagora a fannin waƙoƙin addini da ilimin ruhaniya.</p><h2>Ƙuruciya a Gidan Talauci</h2><p>An haifi Imam Al-Busiri cikin iyali mai sauƙin kai. Iyayensa ba su da wata muhimmiyar dukiya, kuma bai taso cikin gata ko kulawar malamai masu suna ba. A mafi yawan lokuta, ya karanta cikin wahala, yana ɗaukar darussa a gidajen malamai ko a cikin masallatai ba tare da biyan kuɗi ba.</p><p>Rayuwarsa ta ƙuruciya tana da alaka da irin talaucin da ke tilasta wa yara yin sana’a da wuri. Ana riwayar cewa ya yi ayyuka daban-daban don samun abin ci, ciki har da rubuce-rubuce na haya da karatun Qur'ani ga yara. Duk da haka, bai yanke ƙauna da neman ilimi ba.</p><h2>Sha'awar Rubuce-Rubuce da Balaga</h2><p>Hazaka a balaga da nahawu ya fara bayyana tun yana ƙarami. Yana son waƙa da adabin Larabci, musamman salon da ke haɗa addini da hikima. Wannan ɗabi'a tasa ta bambanta shi daga sauran almajirai. Malamai da abokansa sun fara gane cewa yana da baiwa ta musamman wajen tsara baituka da haɗa ma’ana cikin ƙa’idojin adabi.</p><p>Al-Busiri ya zama fitaccen ɗalibi a cikin karatun nahawu (gramma), balaga (fasaha da natsuwa), da arud (ƙa’idar waƙa). Wannan ƙwarewar tasa ce ta sa ya fara rubuta waƙoƙi tun yana ƙarami, har wasu malamai suka fara karanta ayyukansa a cikin laccoci da tarurruka.</p><h2>Hijira Zuwa Cairo da Sabon Babin Rayuwa</h2><p>Saboda ƙudurinsa da son ilimi, ya tashi daga garinsu zuwa <strong>Cairo</strong>, birni mai yawan malamai da makarantun addini. Wannan hijira ita ce ta buɗe masa sabon babi, domin a nan ne ya haɗu da malamai manya kuma ya shiga cikin halqohin sufi.</p><p>A Cairo, bai samu sauƙin rayuwa nan da nan ba. Yana ci gaba da fuskantar ƙalubale, musamman wajen samun abinci da wajen kwana. Ya ci gaba da sana’o’in rubuce-rubuce na haya, da koyarwa a ƙananan makarantu. Amma wannan ƙoƙari ya zama asalin ɗaukakar sa, domin a cikin waɗannan muhallin ya fara haɓaka waƙoƙin addini da bayyana falsafar zuciyarsa.</p><h2>Gwagwarmaya da Ma’aikata da Sarakuna</h2><p>A wata mahanga, Al-Busiri ya taɓa shiga cikin aikin gwamnati a garuruwan Bilbīs da Maḥallah. A can ne ya yi fuskantar cin hanci da rashin adalcin da ke cikin ma’aikata da sarakuna. Yana cewa:</p><blockquote>“Na ga yadda mutumin da ya ce gaskiya ke fama da ƙiyayya, amma wanda ya tsaya a kan ƙarya ke jin daɗi da alheri.”</blockquote><p>Sakamakon haka, ya fara rubuta wasu waƙoƙi na zargi da wa’azi – waƙoƙin da ke caccakar azzalumai da sarakunan da ke cin zarafin talakawa. Wannan ya jawo masa matsaloli da kulla masa makirci. A wasu lokuta, an kore shi daga matsayinsa ko kuma an ɗauke masa alawus, amma bai daina fadin gaskiya ba.</p><h2>Yin Amanar Ilimi da Fahimtar Zuciya</h2><p>A matsayinsa na malami da ɗan waƙa, ya san cewa kalmomin da mutum ke fitarwa na iya ƙarfafa mutum ko raunana shi. Wannan ya sa ya riƙa rubuta waƙoƙin da ke motsa ruhin mutum, suna jaddada tawakkali, tsoron Allah, da ƙaunar Annabi ﷺ. Ya riƙa nuna cewa kalma tana da ƙarfi fiye da takobi, idan aka yi amfani da ita da nufin alheri da gyara.</p><h2>Rarrabe Tsakanin Satire da Addu’a</h2><p>Wani abu da ya bambanta Al-Busiri daga mawaƙa na zamansa shi ne yadda ya fahimci bambanci tsakanin <em>satire</em> (waƙar cin fuska) da <em>madihah</em> (waƙar yabo). Ya fara da satire da zargi, yana sukar masu mulki da masu zalunci, amma daga baya ya gane cewa mafi girman tasiri na adabi shi ne wanda ke ɗaga darajar ruhun mutum.</p><p>Wannan fahimta ta sa ya juya akalarsa zuwa waƙoƙin da ke motsa tausayi, roƙo, da ƙaunar Allah da Manzonsa. Daga nan ne aka fara ganin canjin da ya kai shi ga rubuta mashahuriyar <strong>Qasidar Burdah</strong>.</p><h2>Rikicewar Jiki da Shirye-shiryen Ruhaniya</h2><p>A ƙarshe na wannan sashe, akwai ruwayoyi da ke nuna cewa Al-Busiri ya fara fama da cutar jiki tun a lokacin da yake fuskantar matsin rayuwa. Wannan rikicewa ce da ta motsa zuciyarsa har ya fara komawa ga Allah da cikakken tawakkali.</p><p>Lokaci yana kusa da zuwan mafarkin da ya haifar da Burdah, amma kafin nan, ya shiga cikin wata sabuwar rayuwa: rayuwar sufi, rayuwar sadarwa da Allah da damuwa da makomar rayuwa bayan mutuwa. Wannan canjin ruhaniya zai zama ginshiƙi a rubuce-rubucensa na ƙarshe.</p><h2>Kammalawa</h2><p>Imam Al-Busiri ya tashi daga ƙuruciya mai wahala, ya sha gwagwarmaya da talauci, amma ya tsaya kai da fata wajen neman ilimi da aikata adalci. A cikin wannan rubutu, mun kalli rayuwarsa daga matsin rayuwa zuwa farkon tasirinsa a cikin adabi. A rubutu na gaba, za mu shiga cikin <strong>saukowar cutar da ya fuskanta da mafarkin Annabi ﷺ da ya canja rayuwarsa har ya rubuta Qasidar Al-Burdah</strong>.</p>
